Mustafa Ayaz, 1938 yılında Trabzon’un Çaykara ilçesinde doğdu. Resme olan ilgisi ilkokul yıllarında baş gösteren Ayaz, 1953 yılında Erzurum Pulur Köy Enstitüsü’ne girdi. Ortaokulda resim yeteneği öğretmenlerinin dikkatini çekti ve İstanbul Çapa İlköğretmen Okulu Resim Semineri'ne yönlendirildi. 1959’da Çapa İlköğretmen Okulu’ndan mezun olduktan sonra bir yıl öğretmenlik yaptı. 1960 yılında Gazi Eğitim Enstitüsü Resim Bölümü’ne girdi ve 1963’te mezun oldu. Sanat yaşamı boyunca öğretmenlik ve akademik kariyerini sanatla birleştirerek sürdürdü.

Ayaz, 1966’da Gazi Eğitim Enstitüsü Resim Bölümü’nde asistanlık sınavını kazanarak burada öğretim görevlisi oldu ve 1984 yılına kadar bu görevde bulundu. Aynı yıl Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’ne geçti ve burada profesörlük unvanını aldı. 1987’de Bilkent Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde öğretim üyeliğine atanmasına rağmen, 1988’de kendi isteğiyle bu görevinden ayrılarak, kendi atölyesinde serbest çalışmalara yöneldi.

Sanatında figüratif anlatımı ön plana çıkaran Mustafa Ayaz, Türk resim sanatının önde gelen isimlerinden biridir. Eserlerinde canlı renkler ve dinamik kompozisyonlar dikkat çeker. Sanatçının kariyeri boyunca açtığı 60’tan fazla kişisel sergi, aldığı 19 ödül ve uluslararası düzeyde katıldığı bienal ve karma sergilerle, sanat çevrelerinde önemli bir yer edinmiştir. Hindistan, Kuveyt, Mısır, Romanya, Bulgaristan, Polonya, Belçika, Fransa, ABD, İngiltere, Cezayir ve Almanya gibi birçok ülkede eserleri sergilenen Ayaz’ın 400’den fazla yapıtı yabancı koleksiyonlarda, 4.000’e yakını ise yerli koleksiyonlarda bulunmaktadır.

Mustafa Ayaz’ın sanat hayatı boyunca sürdürdüğü yaratıcı ve üretken yaklaşım, Türk resim sanatında yeni ufuklar açmış ve genç sanatçılar için ilham kaynağı olmuştur. Onun sanatı, figüratif anlatımın yanı sıra, insanın iç dünyasını ve duygusal derinlikleri yansıtan bir yaklaşımıyla tanımlanır. Ayaz’ın eserlerinde yer alan figürler, canlı renklerle bezenmiş, hareketli ve duygusal ifadelerle doludur; bu da izleyiciyi derin bir düşünce ve duygu yolculuğuna çıkarır.